Cover december2023

Hangbrug Himmelhausmattesteg, Zwitserland

afb 01

Sinds november 2020 overspant in het Emmental een elegante hangbrug de Trub. De constructie van deze voetgangers- en fietsbrug is uniek: voor het eerst wordt een brugdek opgehangen aan de hangkabels door middel van een tralienetwerk in plaats van door de gebruikelijke hangers.
Het RVS-tralienetwerk bestaat uit staaldraden met een diameter van 3 mm (6×19+WC) met een maaswijdte van 80 mm, die verbonden zijn met ‘hulsjes’.
Knoopsterkten, kracht- en vervormingsgedrag zijn vooraf door middel van tests bepaald. Het tralienetwerk is uit één stuk vervaardigd, exact in de uiteindelijke vorm. Deze aanpak, zonder aanpassingen ter plaatse, maakt een efficiënte installatie en uitvoering van het ontwerp mogelijk.

Bruggen inspecteren met drones

afb 02
Ruim 10 jaar geleden werden bruggen en viaducten in Nederland voor het eerst met drones geïnspecteerd. Inspecteren moest namelijk veiliger en minder hinder veroorzaken voor het verkeer.
Op het gebied van veiligheid en hinder is deze wijze van inspecteren een enorme verbetering, maar over de kwaliteit is lang gesproken. Kan een drone hetzelfde als een inspecteur die binnen handbereik visueel inspecteert?
Enkele voordelen zijn onder andere dat de drones de meest geavanceerde camera’s hebben; ze kunnen elke keer exact dezelfde route afleggen waardoor schade-ontwikkelingen inzichtelijk gemaakt kunnen worden. Het werd tijd voor een aanvullend handboek voor het inspecteren van bruggen met behulp van een drone. Hierin worden de (on)mogelijkheden van drones in de diverse inspectiecategorieën conform de CUR117.

Opkomst en neergang van ’s lands eerste spoorbrug over een grote rivier

Elisabeth van Blankenstein

afb 3
Tussen 1853en 1856 werd de spoorbrug over de IJssel gerealiseerd naar het ontwerp Van Reede/Clark. De constructie was vooral een Britse aangelegenheid. In Nederland waren geen aannemers die ervaring hadden met de bouw van grote rivierbruggen. Daarom ging de bouwopdracht naar de Britse aannemer en ‘the greatest railway builder in the world’, Thomas Brassey.
Op 24 juli 1855 was het werk zover dat de brug aan een eerste proefbelasting kon worden onderworpen. Een paar maanden later, op 10 oktober 1855, werd de spoorbrug in het bijzijn van de directie opnieuw beproefd. Twee locomotieven en dertig met zand beladen wagons reden gedurende twee uur op en neer over de brug. Aanvankelijk was de proef een succes. Een maand later bleken er toch nog aanpassingen nodig te zijn. Een derde proefbelasting volgde op 8 januari 1856. Dit keer bestond de test uit twee treinen samengesteld uit achttien geladen zandwagons, getrokken door drie locomotieven. Het resultaat was dat de doorbuiging van de aanbruggen niet meer bedroeg dan 25 millimeter. Bij de draaibrug was de doorbuiging slechts12 millimeter.

Het beweegbare deel van de spoorbrug bestond uit één stuk waardoor na het openen doorvaart in beide richtingen tegelijkertijd mogelijk was. De draaibrug werd bewogen om een ijzeren draaispil, gemonteerd op gegoten ijzeren wielen bovenin de grote draaipijler. Het geheel werd bediend vanuit het brugwachtershuis.
De eerder zo bejubelde spoorbrug bij Westervoort was geen lang leven beschoren. Al gauw bleek deze niet aan de eisen te voldoen. De aanbruggen lagen te laag boven de IJssel waardoor de meeste scheepvaart door de smalle draaibrug moest varen. Ook het spoorverkeer had last van de draaibrug. Begin jaren negentig, de spoorlijn werd sinds 21 januari 1890 geëxploiteerd door de Staatsspoorwegen, viel het besluit de spoorbrug te vervangen door een gecombineerde spoor- en verkeersbrug.
De nieuwe oeververbinding bij Westervoort bestond uit een langere en hogere brug zonder hinderlijke pijlers in het water.

Passerelles Spoorlijn L50 (B)

Ipv Delft

afb 04
Uit drie inschrijvende partijen voor het ontwerp , is de combinatie ipv Delft/Artgineering, verkozen. Opvallend, want in plaats van de gevraagde fiets- en voetgangersbrug is voor Sint-Agatha-Berchem een voetgangersbrug met fietsgoten en liften ontworpen. Een gewaagde keuze, maar ook een heel logische.
Het ontwerp voor de passerelle in Sint-Agatha-Berchem bestaat uit een compacte S-vormige constructie met transparante liftschachten aan weerszijden.
De S-vorm zelf is opgebouwd uit een nagenoeg rechte oversteek direct boven het spoor en twee gekromde en licht uitwaaierende trappen aan weerszijden.
Ook de verbindingen tussen liftschachten en brugconstructie zijn stijf en middels lasverbindingen uitgevoerd. De eenzijdige uitkraging zorgt voor een ongebruikelijk krachtenspel in de schachtconstructie, met druk- en trekkolommen.
Het spoorviaduct in Ganshoren sluit aan op betonnen landhoofden en grondlichamen van gewapende grond en voert fietsers en voetgangers in één soepele beweging over het spoor.

De Magere Brug in duplo

Michel Bakker

afb 05
In de serie Bruggen in de kunst is ditmaal de beroemdste ophaalbrug van Amsterdam aan de orde. De schilders Otto Schilling en Antoon Erftemeijer schilderden in 2012 vanuit een hoekhuis aan de Kerkstraat tegelijkertijd en naast elkaar zittend de Magere Brug vanuit hun eigen perspectief.

Anders denken, durven doen

Jan Grit, manager Kenniscentrum binnen Volker/Wessels

afb 06
Hoe verloopt het bouwproces wanneer er een brug gebouwd wordt van hergebruikte materialen? Wat voor rol speelt dat in de financiering van de brug en in de verhouding tussen aannemer en opdrachtgever?

Wringstijve koker boven tunnelbuis

Ir. J. Voermans RC en ir. P.A. Hagenaars RO

afb 07
In Delft wordt een nieuw recreatiegebied, het Van Leeuwenhoekpark, aangelegd boven de ondergrondse tunnelbuis van de spoorwegen vanaf het station in zuidelijke richting. In dit gebied passen twee bruggen voor voetgangers die het park willen oversteken.. Bij de fundering kan dankbaar gebruik worden gemaakt van de tunnelwanden van de spoortunnel. Aan de brug worden aan de onderzijde schommels gehangen voor de kinderen. Wat dit voor invloed dit heeft op de vormgeving en trillingsgevoeligheid van de stalen kokerligger komt uitgebreid aan de orde.