De Vereniging Bouwen met Staal organiseert sinds 1971 tweejaarlijks de Nationale Staalprijs.
Dit jaar heeft een jury zich voor de twintigste keer gebogen over 102 inzendingen in vijf categorieën: Utiliteitsbouw, Industriebouw, Woningbouw, Infrastructuur en Karakteristieke Stalen Bouwdelen. Voor het eerst is daar dit jaar een categorieoverstijgende prijs aan toegevoegd: de Nationale Duurzaamheidsprijs, waarin energiehuishouding en materiaalgebruik tegen het licht worden gehouden. Eén en ander om duurzame concepten in de staalbouw te stimuleren. Het aantal inzendingen is lager dan in voorgaande jaren, hetgeen een afspiegeling is van het afgenomen bouwvolume ten gevolge de financiële crisis.
Naar de categorie Infrastructuur ging de belangstelling van de redactie in eerste instantie uit en ontdekt daarin ook de stalen sluisdeuren voor het Panamaalkanaal als inzending. Van de 22 inzendingen hebben er drie bruggen het gebracht tot een nominatie, en daarnaast de genoemde sluisdeur.
Het aardige van deze categorie en daarnaast tevens de grote uitdaging voor de jury, is de grote verscheidenheid in mogelijkheden. Niet alleen in overspanningen, maar ook in functie. Zo dingen grote bruggen over rivieren in belangrijke verkeersaders broederlijk samen met fiets- en voetgangersbruggen in parken. Ook de groenvoorzieningen en de landschappelijke inpassing van de brug in zijn omgeving hebben bij de beoordeling een rol gespeeld. De drie genomineerde bruggen met met hun projectgegevens op blz. 16-19.
1 De Eventbridge, een mobiele voetgangersbrug voor tijdelijke evenementen of bouwwerkzaamheden.
Projectgegevens
Locatie: mobiel
Opdracht: Eventbridge, Eindhoven
Vormgeving: Movares Nederland, Utrecht
Constructeur: Movares Nederland, Utrecht
Uitvoering: Eventbridge, Eindhoven
Staalconstructie: VD Leegte Metaal, Hapert
Toelichting
In korte tijd kan een tijdelijke brug worden gemaakt uit een bruglichaam, vier poten, vier trappen en wat schoren.
Het bruglichaam bestaat uit twee vakwerken met afmetingen waarmee ze precies in een zeecontainer passen. De ondersteuningen bestaan uit kokerprofielen,
die geknikt kunnen worden uitgevoerd om een zo groot mogelijk profiel van vrije ruimte te kunnen bedienen. De trappen zorgen voor de stijfheid en krachtsoverdracht
van de horizontale belastingen op de ondergrond. Stevig uitgevoerde pen- en gatverbindingen zorgen voor een korte (de)montagetijd.
2 Fiets- en Voetgangersbrug Melkwegbrug, Purmerend
Projectgegevens
Locatie: Jaagweg N235
Opdracht: Gemeente Purmerend
Vormgeving: NEXT Architects, Amsterdam
Constructeur: Volker Staal en Funderingen, Rotterdam
Uitvoering: Volker Staal en Funderingen, Rotterdam
Staalconstructie: Volker Staal en Funderingen, Rotterdam
Toelichting
Dit project bestaat uit twee bruggen: een voetgangersbrug in boogvorm om het scheepvaartverkeer niet te hinderen en een lage fietsbrug van zo’n 100 m lang,
bestaande uit twee draaibruggen met betonnen aanbruggen, waarvan de lengte bepaald is door maximale hellingseisen voor fiets- en rolstoelverkeer.
3 Verkeersbrug ‘De Oversteek’, Nijmegen
Projectgegevens
Locatie: Brug over de Waal
Opdracht: Gemeente Nijmegen
Vormgeving: Ney & Partners, Antwerpen en Poulissen & Partners
Architectenbureau, Antwerpen
Constructeur: Leonhardt, Andrä & Partners, Stuttgart
Uitvoering: Bouwcombinatie Stadsbrug Nijmegen (Max Bögl Nederland en BAM Civiel)
Staalconstructie: Max Bögl Stahlund Anlagenbau, Sengenthal
Toelichting
De hoofdoverspanning is 285 m lang en combineert harmonie en optimaal materiaalgebruik. Het gehele project is niet alleen een kunstwerk, maar ook een kunstobject en oorlogsherdenkingsmonument met een optimale landschappelijke inpassing en samenwerking met de omgevingsfunctie.
Het is verheugend te zien dat Nederland, met een beetje hulp uit België, over mooie bruggen beschikt en waar de ruimte voor vormgeving, in combinatie met het constructieve aspect, aanwezig is en volledig wordt benut.
Het zal u niet verbazen dat de Staalprijs 2014 in deze categorie verleend is aan De Oversteek te Nijmegen, vanwege al die aspecten, waarop zo hoog gescoord wordt. Ook de Eventbridge viel in de prijzen met de eerste Nationale Duurzaamheidsprijs voor staalconstructies.
De overige inzendingen, in alfabetische volorde van locatie, zijn:
Amersfoort: Fiets- en voetgangersbrug PARK RANDENBROEK
Diemen: Verkeersbrug UYLLANDERBRUG
Eelde: Fietsbrug EEFDSE ENK
Eindhoven: Fiets- en voetgangersbruggen PARK MEERLAND
Eindhoven: Fiets- en voetgangersbrug HOVENRING
Gouda: Verkeersbrug RANDWEG 207
Grou: Fiets- en voetgangersbrug BRÊGE NIJDJIP
Hoofddorp: Fiets- en voetgangersbrug GENIEDIJKBRUG
Ketelmeer: Renovatie verkeersbrug KETELBRUG
Maarssen: Fiets- en voetgangersbrug RIJNVELDSCHE PAD
Rotterdam: Fiets- en voetgangersbrug IBISBRUG
Rotterdam: Fiets- en voetgangersbrug RIJNHAVENBRUG
Schiphol-Oost: Verkeersbrug BOSRANDBRUG
Tilburg: Fiets- en voetgangersbrug VOLDIJK
Vollenhove: Verkeersbrug VOLLENHOVERBRUG
Weesp: Verkeersbrug WEESPERBRUG
Zoetermeer: Fiets- en voetgangersbrug JAN WAAIJERBRUG
Zutphen: Verkeersbrug POLBRUG