Bruggenstichting

ing Bas Wallert, ipv Delft

Strakke belijning, bijzondere vormgeving en doordachte detaillering. Zo is de bruggenfamilie te omschrijven die ipv Delft in opdracht van de gemeente Smallingerland ontwierp voor nieuwbouwwijk Burmaniapark in die gemeente, net ten noorden van Drachten. Staal, hout en driehoeken voeren de boventoon in de eigenzinnige ontwerpen.
De bruggenfamilie bestaat uit twee verkeersbruggen, vier fietsbruggen en een aantal privé-bruggen voor voetgangers. Hoewel ze onderling van elkaar verschillen, delen de bruggen sterke familiekenmerken. Het brugdek is bij alle bruggen bijvoorbeeld langer dan het hekwerk, wat betekent dat het hekwerk pas zo’n vijftig centimeter uit de oever begint en het hekwerk is altijd van staal met een houten handregel. Daarnaast delen de bruggen eenzelfde, vrij subtiele toog. Deze toog komt voort uit de prefab betonnen standaard brugdelen die, uit kostenoogpunt, gebruikt zijn voor de verkeersbruggen. Ook de driehoekige vorm keert in alle bruggen terug, bijvoorbeeld in de houten handregel en de stalen balusters.

Houtwal

De belangrijkste inspiratie voor het ontwerp werd gevonden in de locatie, waar zich een prominente houtwal bevindt. Passend bij de moderne nieuwbouw van de wijk in aanbouw, koos de ontwerper voor hekwerken met een houten handregel en bruggen met een strakke lijn, die letterlijk en figuurlijk door de houtwallen heen snijden. Dit laatste aspect komt vooral tot uiting in de horizontale stalen lamellen van het hekwerk op de verkeers- en fietsbruggen. Deze zijn gekanteld en doorsnijden de stalen balusters. Doordat elk van de vier lamellen over de gehele lengte aan de onderzijde is omgezet, behouden ze hun strakke belijning en buigen ze niet door.

Materialen

Zowel voetgangersbruggen (de privé-bruggen) als de fietsbruggen combineren een stalen constructie met een houten dek. Zoals bij kleine overspanningen gebruikelijk is, is voor de verkeersbruggen een uitvoering in beton gekozen. Toch zijn ook deze bruggen strikt genomen hybride, want ze zijn beide voorzien van uitkragende stalen voetgangersbruggen. Het brugdek van de voetpaden ligt zo’n 10 centimeter hoger dan het verkeersdek, waardoor de staalconstructie zichtbaar is. Om te voorkomen dat autoverkeer op het voetpad terecht kan komen, staat ter plekke van het hoogteverschil een lage stalen reling. Behalve voor een veilige verkeerssituatie, zorgt deze reling er ook voor dat de uitkragende constructie licht geconstrueerd kon worden en de brug er bijzonder slank uitziet. De stalen randliggers van de voetgangersbrug ontnemen immers het zicht op de achterliggende, veel zwaardere betonnen constructie. Voor de verkeersbruggen werd ook bijpassende verlichting door ipv Delft ontworpen.

Hekwerk

Extra aandacht is besteed aan de detaillering van de hekwerken. Zowel de aansluitingen tussen lamellen en balusters als die tussen balusters en randligger zijn zodanig gedetailleerd, dat water en vuil zich hier niet kunnen ophopen. Daar waar de lamellen de balusters doorsnijden, is het hoekje tussen lamellen en baluster aan de binnenzijde dichtgelast en onderaan in de V-vormige stalen balusters is een schuin stalen plaatje gelast om te voorkomen dat vuil zich kan ophopen in de ruimte tussen randligger en baluster. Verder zorgen twee kopplaten, die elk twee lameluiteinden aan elkaar verbinden, voor een mooie beëindiging van lamellen en hekwerk.

Privé

De privé-bruggen, die als extra optie bij een deel van de huizen konden worden aangeschaft, hebben een ander hekwerk. Hier is de handregel rechthoekig en vormen de plaatstalen balusters van de zijkant gezien een driehoek. In plaats van lamellen bestaat de vulling uit spankabels. Ook in deze bruggen zijn de familiekenmerken (hout, driehoeken, in lengte uitstekend brugdek) duidelijk aanwezig.

Download hier het artikel in pdf-formaat