Ab van der Schans, Gemeente Alphen aan den Rijn

Al vele jaren hebben Koudekerk aan den Rijn en Alphen aan den Rijn, sinds 2014 onderdeel van Gemeente Alphen aan den Rijn, overlast van (vracht)verkeer. Het (vracht)verkeer van en naar het industrieterrein Hoogewaard maakt gebruik van de ontsluiting via Koudekerk aan den Rijn. Hierdoor rijdt veel zwaar doorgaand verkeer door het dorp, dat naar verwachting zonder maatregelen in de toekomst zal toenemen. Het zware verkeer zorgt voor veel oponthoud en gevaar voor overige weggebruikers, zoals fietsers en voetgangers. Daarnaast brengt sluipverkeer milieuoverlast met zich mee.
De firma’s Spanbeton en Latexfalt hebben hun bedrijf op het industrieterrein Hoogewaard.

De Koningin Máximabrug zorgt voor verbetering van de leefkwaliteit, veiligheid, bereikbaarheid en de economische vitaliteit voor zowel Koudekerk aan den Rijn als Alphen aan den Rijn. Ook biedt de Koningin Máximabrug in de toekomst een aantrekkelijke route om de stad heen door de aanleg van de rondweg rond Alphen aan den Rijn.

DOELSTELLING

De doelstelling kan worden samengevat in de volgende zes projectdoelstellingen:
1 Realiseren van een duurzame verbinding tussen Alphen aan den Rijn en Koudekerk aan den Rijn;
2 Verbeteren van de leefbaarheid, verkeersveiligheid, bereikbaarheid en economische vitaliteit van Alphen aan den Rijn en Koudekerk aan den Rijn;
3 Opheffen van verstoppingen bij de Koudekerksebrug door zwaar verkeer van bedrijventerrein Hoogewaard;
4 Geschikt maken van de Máximabrug als onderdeel van de toekomstige rondweg Alphen aan den Rijn;
5 Realiseren van een nauwkeurig in de omgeving ingepaste oeververbinding waarbij het vaarverkeer niet belemmerd wordt;
6 Realiseren van een duurzaam en kwalitatief hoogwaardig project tegen maatschappelijk verantwoorde kosten.

AMBITIES GEMEENTE ALPHEN AAN DEN RIJN

De nieuwe Koningin Máximabrug is een duurzame, goed functionerende en onderhoudsarme oeververbinding voor snel- en langzaam verkeer, uitgaande van hedendaagse techniek, zorgvuldig  landschappelijke inpassing en vormgeving en berekend op de toekomstige ontwikkelingen. De gemeente heeft een ambitieuze duurzaamheidsdoelstelling: energieneutraal bouwen vanaf 2018.

AANBESTEDINGSWIJZE/CONTRACTVORM

De projectdoelstellingen en ambities zijn met systems engineering vertaald in een design & constructcontract met functionele eisen. Het project is aanbesteed volgens de Europese openbare aanbesteding met de concurrentiegerichte dialoog. Na trechtering is met drie gegadigden de dialoog doorlopen. De vier gunningscriteria zijn toegespitst op de ambitie van Gemeente Alphen aan den Rijn en zijn respectievelijk ruimtelijke kwaliteit (40), duurzaamheid (30), omgevingsmanagement (15) en RAMS (15).
Tussen haakjes zijn de weegfactoren vermeld. Met name de ruimtelijke kwaliteit (vormgeving en landschappelijke inpassing) en duurzaamheid hebben het grootste aandeel gekregen om de marktpartijen te stimuleren een integraal ontwerp aan te bieden waarin de genoemde criteria leidend zijn. Op 10 september 2014 is de bouw van de Koningin Máximabrug gegund aan opdrachtnemer TBI Mobilis met als bouwpartners Van Gelder en Hollandia. De brug zal 21 december 2016 in gebruik worden genomen.

SAMENWERKING OPDRACHTGEVER EN OPDRACHTNEMER

Gemeente Alphen aan den Rijn en Mobilis hebben in samenwerking, steeds vanuit de projectdoelstellingen, tegenstellingen opgelost. De gemeente heeft de contractbeheersing, gestoeld op de D&C-filosofie en haar ambitie, samen met TIS (Technical Inspection Service) van de firma BouwQ uitgevoerd. In voorkomende gevallen zijn door de Gemeente specialisten ingehuurd.

OMGEVINGSMANAGMENT

Zowel in de planologische fase als in de realisatiefase van de het project heeft omgevingsmanagement een prominente rol gespeeld. Voor de definitieve locatiekeuze zijn twee alternatieve tracés en  referentieontwerpen samen met betrokken bewoners en bedrijven onderzocht en verwerkt in een plan-MER. Rondom een project met grote impact voor de omgeving speelt altijd een bijzondere krachtenveld en dynamiek. De bewoners hebben van het aanbod gebruik gemaakt om in het rapport hun visie en bezwaren op te nemen en deze toe te lichten in de gemeenteraad tijdens de besluitvorming tot aanleg. Deze besluitvorming kon plaatsvinden nadat de Raad van State, een voor de Gemeente positieve, uitspraak heeft gedaan na bezwaren tegen het bestemmingsplan. Tijdens de realisatiefase is in overleg met de bewoners en bedrijven de overlast zo veel als mogelijk beperkt en zijn in het uitvoeringsontwerp wensen verwerkt. Er is veel aandacht besteed aan communicatie.

LESSONS LEARNED KRAANONGEVAL KONINGIN JULIANABRUG

Op 3 augustus 2015 vielen bij het inhijsen van het val van de Koningin Julianabrug twee kranen van pontons in de Oude Rijn op de omliggende bebouwing. Als door een wonder zijn er geen menselijke slachtoffers gevallen. De Onderzoeksraad voor Veiligheid heeft onderzoek (www.onderzoeksraad.nl) gedaan naar de oorzaak en aanbevelingen opgesteld. Door het hijsongeval heeft het inhijsen van beide vallen van de Koningin Máximabrug extra aandacht gekregen, te meer ook om de lessons learned toe te passen. De Gemeente Alphen aan den Rijn heeft twee rollen, namelijk privaatrechtelijk als contractpartner en publiekrechtelijk als vergunningverlener. De Gemeente kiest er voor om bij bouwprojecten met potentiële risico’s met een groot gevolg voor de omgeving altijd:

1 risicoanalyses op te stellen met omgevingsveiligheid als expliciet onderdeel,
2 de risico’s te laten toetsen door een onafhankelijke deskundige partij,
3 voor interne meldplicht van het project aan de vergunningsverlener, een bouwveiligheidsplan als onderdeel van de vergunningsaanvraag te eisen,
4 een integraal veiligheidsoverleg met de Veiligheidsregio, het bevoegde gezag, de aannemer en haar adviseurs, gemeente en haar adviseurs te houden en
5 een check van verzekeringen voor zowel transport als inhijsen uit te voeren.
Beide vallen zijn in juli 2016 succesvol geplaatst.

DUURZAAMHEID

De gemeente Alphen aan den Rijn kent ambitieuze duurzaamheidsdoelstellingen. Voorafgaand aan de marktbenadering zijn de kansen in alle levensstadia van de Koningin Máximabrug in beeld gebracht. Te denken valt aan beperking van CO2 tijdens de productie van materialen en tijdens de realisatie, slim materiaal gebruik, beperking energieverbruik tijdens de realisatie en exploitatie, het opwekken van energie in de exploitatiefase, beperking van beheer- en onderhoud (denk aan duurzame vormen van conserveringen) en hergebruik van materialen. In de aanbieding van Mobilis en haar bouwpartners komen alle aspecten aan bod. Met in het oog springende oplossing het compenseren van energie door middel van drijvende zonnepanelen in het landschap. Hiermee is de brug energieneutraal. Ook is in het ontwerp veel aandacht besteed aan een duurzame en ecologische inpassing van de wegen en de brug.

Download dit artikel in pdf-formaat