Wanneer de lengte van de overspanning niet te groot is kunnen gewalste liggers worden toegepast. Deze liggers komen kant en klaar van een walswerk van een hoogovenbedrijf, waar het staal gemaakt wordt.
schets van een gewalste ligger
Als de overspanningen groter zijn, zijn de gewalste liggers niet sterk genoeg en moeten plaatliggers worden samengesteld uit lijfplaten en flenzen. Voor 1950 werden die liggers gemaakt met behulp van hoekstalen, waarmee de flenzen door middel van klinknagels aan de lijfplaten werden bevestigd. Na 1950 werden meestal gelaste liggers toegepast, waarbij de flenzen aan de lijfplaten worden gelast.
schets van een genagelde en een gelaste ligger
De spoorbrug over de Maas bij Maastricht, doorgaande plaatligger met opgebogen onderrand
Een spoorbrug met samengestelde plaatliggers
Wanneer de lijfplaten hoog zijn moeten zij worden verstijfd met verticale en horizontale verstijvingen. Indien deze verstijvingen niet aangebracht zouden worden, dan zou de ligger door plooien kunnen instorten.
schets van een verstijfde ligger en een geplooide ligger zonder verstijving
Hoedliggers
Hoedliggers bestaan uit twee lijfplaten, een brede bovenflens en twee smalle onderflenzen. Deze open constructie was nodig om het aan elkaar klinken (aanbrengen van de klinknagels) van de onderdelen mogelijk te maken.
schets van de doorsnede van een geklonken hoedligger
Kokerliggers
Bij kokerliggers zijn de boven en onderflenzen even breed en worden deze met behulp van electrisch aangebrachte lassen aan de lijfplaten bevestigd. Doordat de lassen aan de buitenzijde van de koker kunnen worden aangebracht kan de kokerligger geheel gesloten zijn. De binnenzijde behoeft dan niet te worden geconserveerd. De nodige verstijvingen van de lijfplaten komen dan aan de buitenzijde. Kokerliggers en hoedliggers worden toegepast als de flenzen van de plaatliggers te breed zouden worden. Kokerliggers worden ook veel toegepast bij betonnen bruggen.
schets van de doorsnede van een kokerligger
schets van het detail met de las aan de buitenzijde
Een voorbeeld van een betonnen kokerligger is de Zeelandbrug over de Oosterschelde bij Zierikzee. Een dwarsdoorsnede van de brug geeft een duidelijk beeld van de toegepaste kokervorm. De hoogte van de koker is hier aangepast aan de optredende krachten en momenten in de hoofdligger.
De Zeelandbrug over de Oosterschelde bij Zierikzee
Op onderstaande afbeelding is te zien hoe een samengestelde ligger wordt opgebouwd. De bovenflens wordt naar het midden van de overspanning geleidelijk verdikt met één, twee of meer platen.
Samengestelde ligger
De methode van het klinken: de bovenste man hanteert de klinkhamer die op gecomprimeerde lucht werkt. De onderste man hanteert de zogeheten tegenhouder.
Het klinken
Enige voorbeelden van bruggen van gewapend beton
Voor betonnen bruggen met een kleine overspanning worden wel holle plaatliggers toegepast. Voor grotere overspanningen komen ook massieve gewapend betonnen platen in aanmerking.
schets van de doorsnede van een betonnen plaatbruggetje
Bij een wat grotere overspanning kiest men in beton voor een balkbrug, waarbij een aantal betonnen balken van steunpunt tot steunpunt reiken. Daarop ligt dan het betonnen wegdek.
Bij een trogbrug zijn er maar twee hoofdliggers, waartussen aan de onderzijde het betonnen rijdek is bevestigd. De bovenkant van het rijdek ligt dan maar weinig boven de onderkant van de brug. Het voordeel daarvan is dat de opritten naar deze brug korter kunnen zijn.
